De waarde van openheid en integriteit in de uitvaartsector. Tekst: Els Verbelen, foto's: Filip Naudts De geschiedenis van uitvaartzorg Pollie telt drie generaties aan warme zorg. Ruim vijf jaar geleden nam Lieselot Vanden Nest de fakkel van haar ouders over. Lieselot straalt een natuurlijke rust en daadkracht uit. Transparantie en eerlijkheid is wat haar typeert. Haar empathie en overzicht zijn als een vangnet voor de nabestaanden. Ze weet mensen op een juiste manier te begeleiden, denkt en voelt met ze mee. Ze biedt een waaier aan mogelijkheden, zonder beslissingen door te duwen. Haar ervaring en DNA zijn onontbeerlijk. Al wat door de handen van Lieselot gaat, vindt rust.

Waar start jouw verhaal binnen de uitvaartzorg? Uitvaartzorg Pollie is gestart bij mijn grootvader aan moederskant. Mijn moeder en vader hebben de zaak van hem overgenomen. Dag en nacht stonden ze klaar voor nabestaanden. Toen mijn ouders op pensioenleeftijd kwamen, zochten ze overnemers. Noch mijn zus, noch ik waren van plan de zaak over te nemen. Ik werkte in de privé als boekhouder. Mijn ouders klopten aan bij Sereni. Het gevoel zat goed. Met Sereni gingen ze in zee. Ik zat bij de onderhandelingen om mijn ouders met de papierzaken bij te staan. Aan de onderhandeltafel stelde Sereni me de vraag om als derde generatie de zaak over te nemen. Ik zei ja, ook al was ik het initieel niet van plan. Ruim 5 jaar geleden heb ik de stap gezet en het voelt goed zo. Bloed kruipt waar het niet gaan kan.

Op het moment dat de onderhandelingen bezig waren om de zaak uit handen te geven, heb jij ze in handen genomen. Een cruciale factor in mijn beslissing was de aanwezigheid van Sereni. Zij brengen het verschil. Enkel onder hun vleugels zag ik een overname zitten. Ik nam de zaak in mijn eentje over. Met hen weet ik me omringd door collega’s, waardoor er naast mijn engagement in de rouwwereld ook ruimte is voor vrije tijd en vakantie. Sereni ontzorgt waar nodig. Mijn ouders zijn drie maanden na de overname effectief gestopt. Mijn verlangen om uitvaartzorg Pollie in de familie te houden, was het duwtje. Het feit dat het nu in de familie blijft, voelt goed. De dood is voor mij een natuurlijk gegeven. Het zit er van kleins af aan in. Zonder de generationele component zou ik er nooit aan gedacht hebben. Welke taak neem je op binnen de uitvaartzorg?

Ik ben de uitvaartplanner. Ik doe alles van voorzorg, uitvaart en facturatie. Zo mogelijk bied ik ook nazorg aan. Van a tot z wil ik alles netjes en verzorgd hebben. Loslaten vind ik daarin moeilijk. Ik geef weinig uit handen. Alles wat je zelf doet, doe je beter. Enkel de opbaring doe ik niet. Dat ligt me minder. Ik ga wel elke keer kijken als mijn collega eraan bezig is. De details vallen me telkens op. Ze hebben een grote impact. Als kind zag ik mijn vader ook werken aan opbaringen. Ik liep dan tot achteraan in de tuin. Daar deed hij zijn opbaringen. Hoewel het de normaalste zaak van de wereld voor me is, ben ik er niet voor in de wieg gelegd. Er zijn anderen die het beter kunnen. Mijn liefde schuilt in efficiëntie. Een gesprek met mensen zit in mijn hoofd. Mijn hoofd is sterk planmatig ontwikkeld. Ik zet het om in planning en overzicht. Er wordt geen detail over het hoofd gezien. Mijn bureau is altijd opgeruimd. Er slingert niets rond. Geen post-it of blaadjes. Orde, netheid en efficiëntie in alles. Op jou kunnen ze rekenen.

Mijn efficiëntie zorgt zelfs af en toe voor een vrij moment. Een moment waar ik mijn hoofd even kan leeg maken. Chaos ontneemt vrije momenten. Ik had nooit gedacht dat het werk me zo zou liggen. Ik ben in het dagelijkse leven niet altijd zo sociaal. Ik kan genieten van mijn rust en bloei pas open als ik iemand goed ken. Families die bij me binnenstappen zijn vrijwel altijd onbekend. Er is geen tijd om je aan te passen. Ik had niet verwacht dat het met zoveel souplesse en liefde zou gaan. Ik voel altijd meteen een klik met de families. Dit had ik nooit durven denken. Gedurende de week dat we naar een uitvaart toewerken, voelt het telkens opnieuw warm en amicaal. Het is een fijne ontdekking. Die eerste ontmoeting, die klik, dat gesprek. Ik ontmoet mensen op een moeilijk moment in hun leven. Er is veel verdriet. Er is ook veel empathie en tijd om te luisteren. De ene heeft nood aan een extra babbel en wil veel vertellen, de ander wil het puur zakelijk houden. Soms kom je temidden van een familievete te staan. Hoe ga je daarmee om?

Ik luister en ga er niet teveel op in. Ik blijf onpartijdig. We kunnen er niet tussen staan. Onpartijdigheid is een cruciale factor. Het is ons werk, namelijk de rust bewaren wanneer het woelig is in de wereld van anderen. Ik probeer er voor hen te zijn en bewaar tegelijkertijd de nodige afstand. Het feit dat die mensen vaak ouder zijn dan ik, vind ik niet altijd evident. Het voelt soms als een vorm van hiërarchie in het leven. Uiteindelijk neemt mijn professionaliteit altijd de leidende rol. Een rol die verzacht en bijstuurt waar nodig. Families zijn soms bang voor ruzies of escalaties tijdens een dienst. Ik stel hen gerust en blijf zelf rustig. Het helpt om de gemoederen te bedaren. Er is tijdens een dienst altijd een zekere sereniteit aanwezig. Mensen gebruiken hun verstand. Je slaagt erin om de emoties in goede banen te leiden.

Ik heb nog geen ruzies gehad. Doorheen de jaren sta ik beduidend sterker in mijn schoenen. In het begin voelde ik me het groentje. Je denkt dat je het niet kan, dat het niet zal lukken. De angst voor het onbekende fluistert in je oor. Na 5 jaar en half alleen uitvaarten te leiden, ben ik tevreden. Het was een grote stap om in het diepe te springen en de nieuwe generatie te durven zijn van uitvaartzorg Pollie. Maar de sprong was meer dan de moeite waard.

Uitvaart is afscheid nemen. Wat is voor jou de functie van afscheid nemen?

Een uitvaart brengt mensen samen en laat emoties stromen. Herinneringen worden opgehaald en gedeeld. Mensen weten vaak iets persoonlijk te schrijven. Dat kan me ontroeren. Zelf ben ik iemand van weinig woorden. Schrijven is niet voor me weggelegd. Des te meer kan het me raken wanneer een ander het doet. Een uitvaart kan heel troostend zijn. De essentie van het leven wordt vaak belicht. Niet iedereen voelt de nood voor een uitvaart en dat is ook ok. Er is een grote verscheidenheid gekomen in afscheid nemen. Heel wat mensen kiezen voor uitstrooien, zonder dienst. Dat is jammer.

Speelt de periode van corona hier een rol in?

Ja. Corona heeft veel veranderd. Je kon als uitvaartplanner niet doen wat je anders voor mensen doet. Mensen wilden nog afscheid nemen van hun dierbare, een laatste groet brengen en dat ging niet. Diensten werden beperkt tot het minimum. Die trend is wel wat doorgetrokken. Corona heeft het belang van afscheid nemen voor mezelf wel scherp gesteld. Het motiveert me om aan families de kracht van afscheid over te brengen en hen de waaier aan mogelijkheden aan te bieden. Zo vertel ik hen hoe betekenisvol een laatste groet kan zijn. Mensen hebben de neiging om de confrontatie met de fysieke dood uit de weg te gaan. Er zit nog veel angst in die laatste groet. Het benoemen van de kracht van afscheid, helpt hen soms over de angstdrempel heen. Vaak zijn mensen achteraf wel blij dat ze toch de keuze hebben gemaakt om afscheid te nemen. Een laatste groet kan je niet meer hernemen. Komt de boekhoudster nog aan bod in het werk dat je nu doet?

Vanaf september krijg ik er een extra functie bij. Ik ga binnen Sereni wat boekhouding op mij nemen. De boekhoudster is nog niet verdwenen. Mijn liefde om gestructureerd te werk te gaan, komt daar terug van pas. Als boekhouder heb je orde en netheid nodig. Het zit er nog in. Uitvaartplanner was een verborgen liefde. Eentje die ik onbewust doorheen de generaties meekreeg. Dit was niet het scenario. Zo had ik het niet uitgedacht. Een onbewust verlangen kwam naar boven. Dit had ik niet onder controle. Net als de dood. Die toont zich ook onverwachts.